Armenië is een fascinerend wijnland. In het land zijn bewijzen gevonden van de oudste wijnbouw ter wereld en worden de wijnen nog gemaakt van oude en onbekende inheemse druivenrassen. Geniet van Armeense wijnen, en toost zoals ze zelf zeggen met ‘Genatzt’.
6100 jaar wijngeschiedenis
Armeniër staat al sinds de oudheid bekend als wijnland. Zelfs in de bijbel staat dat Noah na de zondvloed wijnranken plantte langs de hellingen van de berg Ararat. Griekse geschriften uit 400 v.C. spreken over wijn die in speciale kleipotten werden bewaard. Archeologen in de 19e eeuw ontdekte sporen van wijnproductie in de 9e eeuw v.C. In 2011 werden er vergistingspotten, opslagvaten en een ondiep bassin voor druiven ontdekt nabij een grottencomplex van Areni. Daarnaast lagen druivenpitten, restanten van geperste druiven en gedroogde wijnranken. Na onderzoek blijken zaden afkomstig te zijn van de druivenras Vitis Vinifera Vinifera, een druivenras die nog steeds in Armenië wordt gebruikt om wijn te maken. Er zijn exemplaren gevonden van 4000 jaar oud, waarmee het de oudste nog bekende druivensoort is.
Wijnbouw in de Sovjettijd
De wijnbouw in Armenië bloeide toen het land nog onderdeel uitmaakte van de Sovjet Unie. In de jaren 80 van de vorige eeuw produceerde het land ongeveer 1.500.000 liter wijn per jaar. Rusland exporteerde ongeveer 75% van de totale productie. Na het uiteenvallen van de Sovjet Unie daalde de wijnproductie enorm. Dieptepunt was het jaar 2002 waarin er slechts 78.000 hl aan witte, rode en mousserende wijn werd geproduceerd. Nu de wijnen ook door de rest van de wereld worden (her)ontdekt zit de productie behoorlijk in de lift.
De wijnbouwregio’s vanm Armenië
Armenië heeft 5 wijnbouwgebieden. De Ararat-vallei is de belangrijkste en produceert 65% van alle wijnen. Hier zijn ook de meeste wijnhuizen te vinden. Daarnaast zijn er de Noordoostzone, de regio Vayats Dzor, Zangezur en het Zuidoosten. Veel wijngaarden hebben een vulkanische ondergrond en samen met de planthoogte tussen de 400 en 1700 meter compenseert dit de nadelen van de hoge breedtegraad. Vooral de bekendste druivenras, de Areni, is goed bestand tegen koude winters, en geeft uitstekende wijnen.
Amfoorwijnen
De traditionele amfoorwijnen, in het Armeens ‘Karasi’ genoemd, zijn door verschillende wijnbouwers herontdekt. Wijnen krijgen een rijping op amfoor waardoor ze onder invloed van zuurstof een pure smaak krijgen. Deze methode is behalve functioneel ook
een ode aan de eeuwenoude wijncultuur van het land.
Inheemse druivenrassen
In Armenië worden ongeveer 30 inheemse druivensoorten verbouwd. Behalve voor consumptie en als basis voor een brandewijn, zijn ze ook interessant voor wijnproducenten. De al eerder benoemde Areni is de bekendste en voor velen ook de beste inheemse druivenras. Andere rode druivenrassen zijn onder anderen de Khindoghn, de Akhtanak en de Karmrajut. Witte druivenrassen dragen de haast net zo onuitspreekbare namen als Qrditchakat, de Mskhali of de Rkatsiteli.